Oferujemy Państwu kompleksową obsługę z zakresu bezpieczeństwa przeciwwybuchowego w tym opracowanie Dokumentu Zabezpieczenia Przed Wybuchem wraz z Oceną Ryzyka Wybuchu, Oceny Zagrożenia Wybuchem i innych dokumentów z obszaru ochrony przeciwwybuchowej. Świadczymy usługi związane z doradztwem technicznym w zakresie doboru i eksploatacji urządzeń ATEX.
W budynkach, w których są magazynowane lub wykorzystywane substancje mogące tworzyć atmosfery wybuchowe, obowiązkowe jest opracowanie odpowiednich dokumentów mających na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. Należy do nich między innymi Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem. Powinien go posiadać każdy pracodawca, którego pracownicy wykonują obowiązki służbowe w miejscach pracy, w których istnieje możliwość wystąpienia atmosfery wybuchowej. Dokument powinien być opracowany według Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki społecznej w sprawie minimalnych wymagań, dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, związanych z możliwością wystąpienia w miejscu pracy atmosfery wybuchowej z 8 lipca 2010 roku (Dz.U. Nr 138, poz. 931). Dyrektywa 99/92/UE, tzw. dyrektywa ATEX USER, zobowiązuje właścicieli zakładów pracy do zadbania o bezpieczeństwo w miejscu pracy poprzez przeprowadzenie oceny ryzyka mającej na celu identyfikację niebezpieczeństwa wybuchowego.
Wymóg opracowania dokumentacji spoczywa na właścicielach przedsiębiorstw, w których wykorzystywane są gazy, ciecze lub pyły, które mogą tworzyć atmosfery wybuchowe. Obowiązkiem pracodawcy jest również wyznaczenie odpowiednich stref zagrożenia wybuchem wraz z opracowaniem ich graficznej interpretacji. Atmosfery wybuchowe występują m.in. w stolarniach, silosach zbożowych, piekarniach, magazynach, lakierniach proszkowych lub natryskowych oraz wielu innych zakładach pracy, w których wykorzystywane są substancje i materiały palne.
Dokument zabezpieczenia przed wybuchem powinien być przygotowany przed udostępnieniem stanowisk pracy, tak aby każdy pracownik został z nim zapoznany przed rozpoczęciem wykonywania swoich obowiązków. Ponadto należy regularnie go aktualizować, w szczególności gdy wystąpiły okoliczności mogące mieć wpływ na wynik oceny ryzyka wybuchu. Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem powinien być indywidualnie dopasowany do miejsca pracy, wykonywanych czynności oraz substancji i materiałów, mogących brać udział w reakcji wybuchu. Kluczowym elementem dokumentu jest ocena ryzyka wybuchu określająca prawdopodobieństwo i skutki wybuchu, do których dobiera się zestaw środków organizacyjnych oraz technicznych minimalizujące ryzyko do poziomu akceptowalnego. Do opracowania dokumentacji zabezpieczenia wykorzystywane są informacje zarówno z dziedziny bezpieczeństwa wybuchowego jak i pożarowego. Dokument powinien zawierać wszystkie procedury mające wpływ na odpowiednie zabezpieczenie danego miejsca pracy, poprawnego użytkowania, sposobów postępowania w wypadku wystąpienia niebezpieczeństwa oraz wszelkich innych organizacyjnych i technicznych środków ochrony. Musi się w nim znajdować także wykaz przestrzeni zagrożonych wybuchem, a także oświadczenia kierownika przedsiębiorstwa i terminy przeglądów środków ochronnych.
Zawarte w Dokumencie Zabezpieczenia Przed Wybuchem zasady bezpieczeństwa, minimalizują szanse pojawienia się zagrożenia oraz zmniejszają jego ewentualne skutki. Proces oceny ryzyka poprzedza wizja lokalna, podczas której następuje zapoznanie się z procesem technologicznym, dokumentacją urządzeń oraz kart charakterystyki substancji niebezpiecznych.
W celu określenia efektywnych środków bezpieczeństwa, które należy przedsięwziąć, aby maksymalnie zredukować ryzyko wybuchu, należy określić rodzaj stref zagrożenia wybuchem oraz zidentyfikować potencjalne źródła zapłonu. To często właśnie jedynie przy ich pomocy można zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa. Dlatego tak istotne jest zadbanie o jak najbardziej szczegółowy dokument.
Ocena zagrożenia wybuchem (OZW) wymagana jest wszędzie tam, gdzie wykorzystuje lub magazynuje się substancje mogące tworzyć atmosfery zagrożenia wybuchem. Najczęściej tego typu miejscami są budynki magazynowe lub budynku produkcyjne gdzie prowadzone są procesy technologiczne z wykorzystaniem palnych gazów, cieczy lub pyłów, które mogą tworzyć z powietrzem atmosfery wybuchowe. Proces oceny zagrożenia wybuchem obejmuje wskazanie pomieszczeń zagrożonych wybuchem, wyznaczenie odpowiednich stref zagrożenia wybuchem, identyfikacje źródeł zapłonu oraz opracowanie graficznej klasyfikacji tych stref. Strefy zagrożenia wybuchem, w uproszczeniu, wyznacza się na podstawie długości ich trwania lub częstości ich występowania.
W pomieszczeniu wyznacza się strefę zagrożenia wybuchem, jeżeli występuje możliwość utworzenia atmosfery wybuchowej o objętości co najmniej 0,01 m3.
Atmosferę mogą stanowić palne pyły, ciecze lub gazy. Substancje, scharakteryzowane jako palne, powinny być uznawane jako mogące tworzyć atmosfery wybuchowe, jeśli badania nie wykazują, że w mieszaninie z powietrzem, nie spalają się wybuchowo.
Ważnym elementem Oceny zagrożenia wybuchem jest identyfikacja czynników mogących zainicjować zapłon. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, ocena zagrożenia wybuchem powinna zostać przeprowadzona wszędzie tam, gdzie mogą występować atmosfery wybuchowe – niezależnie czy jest to całe pomieszczenie, czy tylko jego część.
Ponowne wykonanie oceny istotne jest w sytuacji, gdy zachodzi istotna zmiana mająca wpływ na zapisy w opracowanym dokumencie. Może to być zmiana źródła emisji, nowe źródła emisji (nowe urządzenia, zmiana procesów technologicznych), zamiana substancji chemicznych, zmniejszenie kubatury pomieszczeń, a także ewentualne zmiany w przepisach prawa.
Kryterium kwalifikującym pomieszczenie jako zagrożone wybuchem jest nadciśnienie w wielkości przekraczającej 5 kPa. Ocena zagrożenia wybuchem nie jest wymagana, gdy inwestor, użytkownik lub projektant uzna pomieszczenie za zagrożone wybuchem.
Ocena zagrożenia wybuchem decyduje o kwalifikacji pomieszczenia jako zagrożonego wybuchem, stawiając temu pomieszczeniu wymagania techniczno-budowlane wskazane w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Dzięki ocenie zagrożenia wybuchem można przygotować zestaw środków technicznych, które pozwolą znacząco ograniczyć skutki wybuchu, zapewniając odpowiedni poziom bezpieczeństwa budynku oraz jego użytkowników.
Zadaniem ekspertyzy technicznej stanu ochrony przeciwpożarowej jest poprawa bezpieczeństwa użytkowników budynku w przypadku braku możliwości zapewnienia pełnej zgodności budynku z wymaganiami techniczno-budowlanymi oraz przeciwpożarowymi poprzez zaproponowanie odpowiednich rozwiązań zamiennych. Ekspertyza techniczna stanu ochrony przeciwpożarowej jest najczęściej opracowywana w przypadku rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub zmiany sposobu użytkowania. Ekspertyza ppoż. jest opracowywana także wtedy, gdy występujące w budynku warunki dają podstawę do uznania go za zagrażający życiu ludzi. Podstawą do uznania budynku za zagrażający życiu jest np. zawężenie drogi ewakuacyjnej o jedną trzecią w stosunku do wymagań podstawowych. Opracowanie dobrze wykonanej ekspertyzy przeciwpożarowej może pozwolić zachowanie funkcjonalności budynku z zapewnieniem odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. Celem ekspertyzy przeciwpożarowej jest przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich osób, które przebywają w danym budynku, wskazując inwestorowi te rozwiązania zamienne, które będą najodpowiedniejsze dla danego budynku.
Ekspertyza ppoż. obejmuje przeprowadzenie szczegółowej analizy zgodności z warunkami techniczno-budowlanymi oraz przeciwpożarowymi na terenie obiektu. Podczas opracowywania ekspertyzy wykorzystywane są Procedury organizacyjno-techniczne w sprawie spełnienia wymagań w zakresie bezpieczeństwa pożarowego w inny sposób niż określono w przepisach techniczno-budowlanych, w przypadkach wskazanych w tych przepisach, oraz stosowanie rozwiązań zamiennych, zapewniających niepogorszenie warunków ochrony przeciwpożarowej, w przypadkach wskazanych w przepisach przeciwpożarowych, które zostały określone przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej jeszcze w październiku 2008 r.
W ekspertyzie ppoż. ocenie poddawane są takie aspekty jak obecny stan ochrony przeciwpożarowej budynku, możliwość realizacji zamierzenia inwestycyjnego oraz dobór rozwiązań zamiennych.
Podsumowaniem ekspertyzy przeciwpożarowej są te wymagania, które nie zostały bądź nie mogą zostać zrealizowane. W takich sytuacjach autorzy najpierw uzasadniają swoją decyzję, a następnie przedstawiają alternatywne rozwiązania, które nie pogorszą obecnego stanu ochrony przeciwpożarowej. Ocenie podlegają między innymi:
Ekspertyza techniczna stanu ochrony przeciwpożarowej jest opracowywana przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń ppoż. oraz rzeczoznawcę budowlanego. Rozwiązania zamienne zaproponowane w ekspertyzie ppoż. podlegają uzgodnieniu przez wojewódzkiego komendanta Państwowej Straży Pożarnej w drodze postanowienia.
Podmiot przeprowadzający inwestycję w uzasadnionych przypadkach zobowiązany jest na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej, do opracowania scenariusza pożarowego.
Przez scenariusz pożarowy należy rozumieć opis sekwencji możliwych zdarzeń w czasie pożaru, reprezentatywnego dla danego miejsca jego wystąpienia lub obszaru oddziaływania, w szczególności dla strefy pożarowej lub strefy dymowej, uwzględniający przede wszystkim:
Scenariusz pożarowy jest, prócz wymagań przepisów przeciwpożarowych, podstawą przy doborze urządzeń przeciwpożarowych i innych urządzeń służących bezpieczeństwu pożarowemu. Scenariusz pożarowy może być wzbogacony o kolejne elementy, które zawierają w sobie treści bardziej szczegółowe:
Jest to opis działania instalacji oraz wszelkich urządzeń w momencie wybuchu pożaru. Określa procedury informowania personelu odpowiedzialnego za bezpieczeństwo w budynku o zaistniałym zagrożeniu i posiada spis czynności, które mają obowiązek wykonać w takiej sytuacji. Za jego opracowanie formalnie odpowiada generalny wykonawca, jednak autorem powinien być rzeczoznawca do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych przy współpracy z projektantem sterowania automatyką pożarową. Scenariusz powinien powstać na etapie wykonania inwestycji.
Dokument określa wytyczne co do zaprogramowania wszystkich urządzeń przeciwpożarowych wraz z opisami zachodzących między nimi interakcji. Jego opracowanie należy do obowiązków projektanta systemu automatyki pożarowej we współpracy z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Scenariusz powinien powstać na etapie wykonania inwestycji.
Przeznaczony jest przede wszystkim dla zarządcy budynku. Pozwoli mu prawidłowo czuwać nad stanem technicznym instalacji oraz wszelkich urządzeń przeciwpożarowych rozmieszczonych w obiekcie. Scenariusz powykonawczy zawiera również procedury postępowania personelu podczas sytuacji alarmowej.
Za wykonanie scenariusza formalnie odpowiada generalny wykonawca, lecz scenariusz powykonawczy powinien stanowić jednocześnie część instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, za którą odpowiada właściciel lub zarządzający obiektem.
Odnoszą się one do wykonania analizy i porównania stanu istniejącego obiektu budowlanego z wymaganiami obowiązujących przepisów prawnych w tym zakresie i określają w szczególności:
Określenie warunków ochrony przeciwpożarowej może być przydatne do przeanalizowania możliwości zmiany sposobu użytkowania budynku lub dokonania procesu inwestycyjnego w zakresie przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy obiektu budowlanego, a jest absolutnie niezbędne do sporządzenia projektu budowlanego.